Pokrzywka – objawy, przyczyny, leczenie

Cechą charakterystyczną dla wszystkich rodzajów pokrzywki jest wykwit podstawowy tzw. bąbel, który jest miejscowym obrzękiem skóry właściwej. Poza bąblami pokrzywkowymi może również pojawić się obrzęk naczynioruchowy (ciężka reakcja alergiczna objawiająca się nagłym obrzękiem różnych okolic ciała, najczęściej warg, powiek, z towarzyszącym uczuciem bólu i rozpierania).¹ W przypadku wystąpienia obrzęku naczynioruchowego w obrębie dróg oddechowych należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub zgłosić się na Oddział Ratunkowy najbliższego szpitala.

Jak wygląda pokrzywka?

Dla pokrzywki charakterystyczne jest nagłe pojawienie się na skórze bąbli pokrzywkowych, utrzymujących się zazwyczaj do 24 godzin. Po tym czasie zmiany te najczęściej ustępują bez pozostawienia śladu. Zazwyczaj towarzyszy im świąd lub pieczenie skóry. Ich wielkość oraz kształt bywają różne. Bąble, które towarzyszą pokrzywce nie mają charakterystycznego umiejscowienia, mogą występować w przeróżnych miejscach na ciele.¹

Ile trwa pokrzywka i co ją powoduje?

Wyróżnia się wiele odmian pokrzywki, jedną z nich jest pokrzywka ostra, która trwa nie dłużej niż 6 tygodni od pierwszego wysiewu bąbli. Pokrzywka przewlekła trwa powyżej 6 tygodni.
Większość obserwowanych przypadków tej dermatozy ma ostry przebieg. Zdarza się jednak również, że postać ostra przechodzi w przewlekłą. Pokrzywka może mieć różne przyczyny. Postać ostra rozwija się zazwyczaj na podłożu alergicznym lub w reakcji na bodźce fizyczne. Postać przewlekła dzieli się na pokrzywkę indukowaną (wywołaną) i spontaniczną, w zależności od obecności lub braku bodźców wyzwalających.¹

Czy pokrzywkę się leczy?

Można stosować środki łagodzące jej objawy – choćby swędzenie skóry. Ulgę przynoszą chłodne okłady i niższa temperatura otoczenia. Warto dbać również o to, by (jeśli pokrzywka występuje na ciele) nosić luźne, „oddychające” ubrania z delikatnych materiałów, które nie drażnią skóry.

Przy nawracających problemach tego typu, należy zdiagnozować przyczynę. Zazwyczaj ma to związek z uczuleniem, dlatego warto namierzyć alergen odpowiedzialny za taką reakcję organizmu. Gdy wiadomo już, co wywołuje taką reakcję, podstawową terapią jest unikanie negatywnego bodźca. Dodatkowo zalecane jest stosowanie leków przeciwhistaminowych jako leczenie objawowe lub profilaktyczne². Na objawy pokrzywki u dorosłych i dzieci powyżej 12 roku życia zaleca się miejscowe zastosowanie leku z substancją czynną octanem hydrokortyzonu (Maxicortan), który wykazuje miejscowe działanie przeciwzapalne, przeciwświądowe oraz obkurczające naczynia krwionośne likwidując dolegliwość jaką jest pokrzywka. Produkt ten w dawce 10 mg/g jest dostępny bez recepty. Nie należy go stosować dłużej niż 7 dni bez konsultacji z lekarzem.

¹ Nowicki, R. J., Grubska-Suchanek, E., Jahnz-Różyk, K., Kruszewski, J., Trzeciak, M., & Wilkowska, A. i in. (2020). Pokrzywka. Interdyscyplinarne rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego i Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. Alergologia Polska, 7(1), 31-39.
² Czarnecka-Operacz M., Pokrzywka – aktualne kierunki badań oraz implikacje praktyczne. Alergia, 2011, nr 4.